Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, enflasyon hedefle uyumlu bir seviyeye düşene kadar mali sıkılığı sürdürmeye kararlı olduklarını belirterek, “Enflasyon görünümünde herhangi bir bozulmaya izin vermeyeceğiz.” söz konusu.
Karahan, yılın ilk enflasyon raporunun tanıtımı amacıyla Merkez Bankası Yönetim Merkezi’nde düzenlediği bilgilendirme toplantısında, kendisinin ve ekibinin enflasyonla mücadeleye yönelik çalışmalarını kararlılıkla sürdüreceklerini söyledi.
Merkez Bankası’nın görevinin fiyat istikrarını sağlamak ve sürdürmek olduğunu vurgulayan Karahan, bu amaçla Haziran 2023’te nakit sıkılaştırma sürecini başlattıklarını belirtti.
Yapılan çalışmaları paylaşan Karahan, uygulanan politikalar sonucunda önceki rapor döneminden bu yana hem reel hem de finansal göstergelerin para politikasının doğru yolda olduğunu teyit ettiğini belirtti.
Parasal sıkılığın önemine dikkat çeken Karahan, şöyle konuştu:
“Enflasyon hedefimizle uyumlu seviyeye düşene kadar mali sıkılığı sürdürmeye kararlıyız. Enflasyon beklentileri ve fiyatlama davranışlarını yakından takip ediyoruz. Enflasyon görünümünde herhangi bir bozulmaya izin vermeyeceğiz. Uyguladığımız politikalar etkisini göstermeye başlasa da” Kalıcı fiyat istikrarı sağlanana kadar politika duruşumuzu sürdüreceğiz, enflasyonu iddia ettiğimiz yolda tutacağız.” “Orta vadede fiyatları düşürüp ekonomimizi kalıcı fiyat istikrarına kavuşturacağız.”
“Faiz indirimlerinin zamanlaması ve hızı önemli hale geldi.”
Küresel ölçekte sıkı para politikaları ve kısıtlayıcı finansal koşulların büyümeyi baskılayıcı etkisinin geçen yılın ortasından itibaren belirginleştiğini vurgulayan Karahan, ihracat kaynaklı küresel büyümenin kademeli bir düşüş izlediğini ve son çeyrekte bir önceki yılın aynı dönemine göre yatay seyrettiğini anlattı. önceki rapor dönemine.
Karahan, küresel ekonomideki gelişmeleri de değerlendirdi.
Emtia fiyatları üzerinde küresel büyüme görünümü ve kompozisyonu, jeopolitik riskler, finansal koşullar ve arza yönelik faktörlerin belirleyici olduğuna dikkat çeken Karahan, enerji hariç emtia fiyatlarının bir önceki Rapor döneminden bu yana sınırlı düşüşünü sürdürdüğünü belirtti.
Karahan, bu dönemde başta doğalgaz olmak üzere elektrik ve emtia fiyatlarında düşüş yaşandığına dikkat çekerek, petrol fiyatlarının bir önceki rapor döneminden bu yana önemli oranda düşüş göstermekle birlikte kısa vadede yüksek oynaklık sergilemeye devam ettiğini belirtti.
Bu görünüm altında küresel enflasyondaki düşüş eğiliminin yılın son çeyreğinde elektrik fiyatlarının da etkisiyle hızlandığını belirten Karahan, şu ifadeleri kullandı:
“Çekirdek enflasyon da son aylarda pek çok ekonomide düşüş eğilimi gösteriyor. Ancak enflasyon küresel düzeyde hedeflerin üzerinde seyrediyor. Riskler devam etse de enflasyonun yıl boyunca gerilemeye devam etmesi bekleniyor. Bu enflasyon görünümü altında gelişmiş ülke merkez bankaları, ülkeler politika faiz oranlarının mevcut seviyesini enflasyon hedefleri açısından yeterli gördüklerini belirtiyorlar. “Önümüzdeki dönemde faiz indirimlerinin zamanlaması ve hızı önem kazandı.”
Gelişmekte olan bazı ülkelerde enflasyon görünümündeki iyileşmeyle birlikte faiz indirim süreçlerinin devam ettiğini vurgulayan Karahan, gelişmiş ülke merkez bankalarının siyasi faiz oranlarını önceki rapor dönemine göre daha erken indireceğine ilişkin piyasa beklentilerinin arttığını söyledi.
Enflasyon riskleri dikkate alındığında merkez bankalarının kademeli olarak indirim süreçlerine devam edeceği ve küresel ölçekte nakit sıkışıklığının korunacağının değerlendirildiğini belirten Karahan, küresel risk iştahının geçen yılın son çeyreğinde net bir şekilde toparlandığını ve portföy girişlerinin yaşandığını ifade etti. Gelişmekte olan ülke piyasalarına yönelmeler artarken, yılın başından itibaren gelişmiş ülke merkez bankaları da faiz artırımına gitti. İndirimlere daha temkinli yaklaşan sözlü yönlendirmeler sonucunda portföy girişlerinin yavaşladığını açıkladı.
“Akaryakıt fiyatlarındaki artışın dolaylı etkileri devam ediyor”
Karahan, 2023 yılının son çeyreğinde enflasyonun daha önceki rapor tahminleriyle tutarlı olarak yıl sonunda yüzde 64,8’e ulaştığını hatırlatarak, bu yılın ilk yarısına kadar yıllık enflasyonun artmasını beklediklerini yineledi.
Fiyatlama davranışlarındaki iyileşme ve nakit sıkışıklığının etkisiyle enflasyonun ana eğilime geçmesi nedeniyle 2023 yılının son çeyreğinde enflasyonun 3,3 puanla sınırlı ölçüde arttığına dikkat çeken Karahan, artışın önemli kısmının yüzde 2,4 olduğunu belirtti. Doğalgazda 25 metreküp serbest kullanım sınırının aşılması nedeniyle puan kaybı yaşandı.
Karahan, bu dönemde önceki çeyrekte akaryakıt fiyatlarındaki artışın enflasyon üzerindeki dolaylı etkilerinin devam ederken, nakit sıkılaştırması ve talep koşullarının enflasyonu 1 puan civarında aşağı çektiğini belirterek, şöyle devam etti:
“2022’den sonra emtia fiyatlarında yaşanan düşüş sonrasında yüksek ve dalgalı enflasyon 2023’te giderek talep kaynaklı hale geldi. Ancak sıkılaştırma adımlarımızla talebi dengeleme süreci başladı. Perakende satış hacmindeki büyüme 2022’de önemli ölçüde yavaşladı. 2023 yılının ikinci yarısı, Kasım ayı itibarıyla çeyreklik “Talep fazlasını giderme konusunda politikalarımız başarılı olsa da perakende satışların mevcut seviyesinin halen dirençli olduğunu değerlendiriyoruz. Yurt içi talebin enflasyondaki düşüş sürecini destekleyecek yönde ilerlemesini sağlamak için nakit duruşumuzu korumaya kararlıyız.”
Karahan, 2023 yılının ilk yarısında artan ithalat yoluyla talep fazlasının dış ticaret istikrarını olumsuz etkilediğine dikkat çekerek, iç talebin dengelenmesinin ardından son dönemde ithalat eğiliminin zayıfladığını belirtti.
Geçen yılın ilk yarısında bir önceki yarıya göre yüzde 8,5 artan altın ithalatının, yılın ikinci yarısında yüzde 18,6 oranında azaldığını vurgulayan Karahan, aynı dönemde tüketim malı ithalatındaki artış eğiliminin de belirgin şekilde zayıfladığını söyledi. dönemde mücevher hariç güçlü tüketim malları ithalatı azalırken, otomobil ithalatındaki artış da arttı. Yavaşladığını söyledi.
Ocak ayına ilişkin kesintili verilerin hem toplamda hem de altın ve elektrik hariç dış ticaret istikrarındaki iyileşme eğiliminin devam ettiğine işaret ettiğini kaydeden Karahan, 2023 yılının ilk çeyreğinde altın ve tüketim malları ithalatındaki artışın bu orana neden olacağını söyledi. Cari açığın gayri safi yurt içi hasılaya oranı yüzde 5,7 oldu. Onun seviyesine gelmesine neden olduğunu belirtti.
“Mevcut istikrardaki iyileşmenin 2024 yılında da devam edeceğini öngörüyoruz”
2023 yılı sonuna kadar cari açığın milli gelire oranla yüzde 4 civarına düşeceğini tahmin ettiklerini belirten Karahan, “Bu dönemlerde talebin zayıflaması ve beklentilerin iyileşmesiyle birlikte cari açığın milli gelire oranla yüzde 4 civarına ineceğini tahmin ediyoruz. Cari hesap istikrarı Mevcut mali sıkılaştırma süreci, özellikle altın ve katı tüketim malları başta olmak üzere öncekilere benzer.” “2024 yılında nakit transferlerinin gecikmeli etkilerinin devreye girmesiyle birlikte, iç talebin istikrara kavuşmasıyla cari dengedeki iyileşmenin devam edeceğini öngörüyoruz.” sözlerini kullandı.
Finansal koşullardaki sıkılaşma ve yurt içi talebin dengelenmesinin mal ve hizmet kümelerindeki fiyatlama davranışlarını olumlu etkilediğini belirten Karahan, finansal koşullardan nispeten daha hızlı etkilenen güçlü tüketim malları kesiminde fiyat artışlarının yavaşladığını ifade etti. özellikle otomobil, beyaz eşya, mobilya ve ev aletlerinde.
Karahan, katı mal enflasyonunun üç aylık ortalamalara göre Ağustos 2023’teki yüzde 9 seviyesinden Aralık 2023 itibarıyla yüzde 1,3’e gerilediğini söyledi.
Özellikle otomotiv ve beyaz eşyada talebi canlandırmak amacıyla yapılan fiyat indirimlerinin etkili olduğunu vurgulayan Karahan, hizmet enflasyonu eğiliminde son çeyrekte yavaşlama yaşanırken katılığın devam ettiğini belirtti.
Karahan, kısa vadede nakit sıkılaştırmanın mal enflasyonu üzerinde daha etkili olduğunu, hizmet enflasyonunun, düzenlemeye tabi yönetilen kalemler ve geçmiş enflasyona endekslenme eğilimi güçlü olan eğitim ve sağlık hizmetleri ile kira gibi kalemler nedeniyle belirgin bir atalet sergilediğini belirtti. şokların enflasyon üzerindeki etkisi nedeniyle bu kalemlerin güçlü bir atalete sahip olduğu görülmektedir. Uzun süre yayılmasına neden olduğunu açıkladı.
Ücret ve fiyat güncellemeleri ile sözleşme yenilemeleri açısından önemli bir ay olan Ocak ayında hizmet fiyatlarında yüksek oranlı artışların gözlemlendiğine işaret eden Karahan, hizmet enflasyonundaki katılığın önemli bileşeninin kiralar olduğunu, konut piyasasının önemli olduğunu sözlerine ekledi. Bu kapsamda buradaki gelişmelerin öncü gösterge olarak yakından takip edildiğini düşünüyoruz.
(Devam edecek)
